تەنز، ساورێن سیە و ڕووی گەرمەسێر
ڕوژگارێک بێ گیاندارگەلیچ وەل خوەێان قصە کردن، وە قەوڵ پێشەنان دەورەێ ڕاسی بی.
لە دەورەێ ڕاسی گویا، گوفتگو تەمەدونەکان جەنگەڵ باو بیە و گشت گیاندارێک ئەڕا خوەێ لەوەڕگە یا مڵک و میلکان خوەێ داشتگە.
ئەو وەختە بنەماڵەێ بزن لە چاڵقاترگەل بین و کەس نەوێرا بویشێت پشت چەوتان ئەبروە، هەر روژێک قاڵ بقومیاتا و بو گورگێک یا روویک بهاتا، گشتێان جەم بین و تەنیا ساورین سیەێک بی کە توانست دەسپاێ خوەێ گوم نەکەێت و بتوانێت رابەری و ڕانماییان بکەێت، بەڵام گیاندارەیل فەقیر وەختێک زکێان تێر بوت و خەتەرات لە سەرێان نەمینێت، بێ خاسیەتی و لە خوەێ ڕازی بین سەر تا پاێان دا گرێت و سەر لە لێان شێوێت.
خێڵ بزن خەریک لەوەڕ و زک‌زاێ خوەێان بین و نەسڵ ئایەندەیچ کە وەچکە بزن یا گیسکەنێر و گیسکە ماێ فرەێک بین، فرە لە خوەێان دەرچویوین و هەرکام چەن دەنە مەدرەک بنجک یا گورگ و روویشناسی داشتن، سەر گوشێان مودڵ ئروپائی بی و ریشێانیچ جور ڕیش ساورێن سیە نەوی.
خولاسە چەو ڕەژین و دەم چەو ڕەنگ کردن کار کاسبییان ڕوژانەێان بی و ئەسڵەن کەس وە بزن هەساو نەکردن بێجگە خوەێان.
سەرتان نارمە ژان، بنەماڵەێ بزن فرە گەورە و سەرشناس بین بەڵام لە خوەشی زەمانە کەمێک لە خوەێان دەر چیوین گشتێان مینەێ قویخایی و براگەورەی کردن.
لە راسیا تەنیا ساورێن سیەێ شاخ زل براگەورەێ گشتێان بی و روژ تەنگیچ گشتێان هەر پەنا وە ئەو بردن.
زەمان گوزەشت و بزنگەل بینە چەن بەش و هەر جوان تازە وە پێ رەسیک تواست جێ ساورێن سیە بگرێت، لە نەتیجەێ دمکراسی و دیالوگ بزنانە، کەس گوش لە کەس نەگرد و هەر وەچکە بزنێک بیە یەک قویخا.
ساورێن سیەێ خاون تەجرەبە، وەختێک وە ناو نەسڵ تازەێ خوەێا گەردیا متەوەجێ بی کە ئامار خێڵ بزن لە جێ زیاد کردن هەر ڕوژ کەمتر وە بوت!
خوەلاسە ساورێن سیە چەن گیسکەنێر ئاقڵ و دڵسوز وەل چەندین بزن خاون تەجروبە جەم کرد و وەت "داڵک ڕو نەکەێت ئەڕا کوڕ خاس" ئێڵەکەمان ها لە خەتەر و کەس خەوەر لە خوەێ نەێرێت.
هازرین کە تا ئیسە هەر لە فکر لەوەڕ و زکزا و فرەتر خواردن بین، لە ناکاو داچەڵەکیان و پرسین، چە چوێ؟ ئیمە لە جاران فرەتر خوەیم و لە جاران خوەشترمانە، چوێ کەم کەیم، ئەڕا ؟
ساورێن سیە وەت " یەکی لە دێوە تێت یەکی هەواڵ دێ پرسێت" من لە ئیوە پرسم ، نەک ئیوە لە من، وەختێک زکمان تێرە و دوژمنمان دیار نیە باێەت لە خوەمان بپرسیم ئەێ ئەو جانەوەرگەلە جاران وە گوشت ئیمە ژیان ئیسە هانە کو؟ چە خوەن و چوی ژیەن؟ ئاخر گورگ و رووی ئەگەر بزن و وەچکە بزن نەخوەن خو ناتوانن بژیەن .
ساورێن سیە وە دەنگ لەرزان و نگەران وەت من ژمارەێ گشت خێڵ بزن کردمەس، دو هەفتەس روژێک یەک یا دو دەنە لیمان کەم کەێت و کەسیچ نەخوەش نیە، تەجروبەێ من ویشێت دوژمن خەریکە وەر لە زڕیەتمان گرێت.
وەیجورە بچوت تا مودەتێکتر ریشەمان کەنن.
خێل بزن کەفتنە خەێاڵات و ڕاوێژ کردن، بڕێک وەتن ساورێن سیە بێ دەلیل نگەران ناوت، بڕێکیچ لە نەزانی خوەێان وەتن نەخەێر تواێت بترسنێتەمان و هویچ خەوەرێک نیە.
ئاخرێ بەش فرەێ بزنەکان خوەێان پەێ بردن کە قسەێ ساورێن سیە راسە و ئامار بزنگەل هەرچێ تێت کەمتر بوتوە.
ئەڕاو جاڕ کیشان گشت خێڵ بزن لە چاڵ قاترگەل جەم بون.
ساورێن سیە چیە بان کوچک بەرزێک و وە دەنگ بەرز وەت هەێ روڵەکانم گوش بگرن، ئی چاڵە ئیمە لە تێ لەوەڕ کەیم و خوەش گوزەرنیم، روژگارێک ملک ئەسپ و قاترگەل بی ئەڕاوە ناوێ چاڵ بزنگەل نیە و چاڵ قاترگەلە، ئیوە باێەت بزانین ئی دەنگ باس حقوق حێوان و گفتگو تەمەدونگەلە گشتێ درو دەلەسەس.
خێل قاترگەل لە ئیمە قەویتر و ئازاتریچ بین، بەڵام چوینکە گەورا و بویچک نەێاشتن و چوینکە هوشیار نەوین گورگ و ڕووی خواردنەێان و ئی ناوە چوڵ بی و ئاسارێک لە تەمەدون قاترگەل نەما.
گورگ و روویچ لە چوڵی ئی ناوە یا لە ورسیا مردن یا ڕەو کردن ئەڕا شونێک‌تر، چەن ساڵ لە شون ئەوان باوک و داڵک من هاتنە ئی ناوچە و چاڵقاترگەل داگیر کردن، ئی دەورانە فرە دەوران خاسێک بیەس ئەڕا ئیمە، بەڵام چەن مانگێکە زڕیەتمان زیاد ناکەێت و هەر کەم کەیم.
ساورێن سیە وەت ڕاسە دز زەهاو و پشت‌تەنگ دایم بەش خوەێان بردنەس، بەڵام دز هەمویشە بزنە خاسەکان و چاخەکان دزێت، من هەساو کردمەس فرەتر گیسکە بویچکەڵەکانمان و بزنە پیرکان نامینیەن، وە تەجرەبەێ من، گرفت ئیمە نە گورگە و نە دز بەڵکم کار کارێ کاکە روویە!
لە ناکاو گیسکەنێر سەرشناسێک کە چەندین لیسانس داشت، وەت من دی ناتوانم سکوت بکەم، ڕاسێ بتواین مودەتێکە بنەماڵەێک سێ نەفەری رووی بینەسە هاوساێ ئیمە و قەوڵ دانەس کار وە منو برا و خوەیشکەکانم نەێاشتون، منیچ قەوڵ دامەس هاوکاریان بکەم و ناوێان نارم.
دیارە لەو ڕوژوە تا ئیسە هەر رڕوژیک یەک یا دو دەنە گیسک و بزن تێرم ئەڕا جەلەسەێ حزبی خوەمان و ئەوان تیەن تاویلێان گرن و دی نازانم چە وە پێان تێت.
لەی وەختە داڵک گیسکە خائنەکە وەت تف سەگ سیە لە رویت بوت ڕوڵە، تو وەتیت بەن لەوەڕگەێ خاستر نیشانێان دەن، فێر دمکراسیێان کەن و زوان تازە نیشانێان دەن، خەجاڵەت وە من نەزانستم مناڵ خوەم بیەسە دز دەسەک نا ئێلەکەمان.
ساورێن سیە وەت بێدەنگ هەێ بزن، باوانت بڕمێت ئەڕا گیسکێک تاویل جامعەێ بزنسان دایتەس، ماڵ رمیاگمە پێشەنان وەتنەس "تەور دویەکەێ لە دارە، ئەڕا بڕین دار وە کارە" یا وە قەوڵ بزنە فارسەکان تهران یا تهرون " از موست کە بر موست" یانێ، از ماست کە بر ماست!
گیسکەنێر وە دەم گریانوە وەت قوربان ئەوان ویشن ئی مڵکە هین باووباپیر ئەوان بیەس و هەرکەس لەێرە بلەوەڕێت باێەد خەرج و سەرانەێ ملکەکە بێەێتە ئەوان تا بخوەنەێ، منیچ وەتم با ئیمە نەخوەن ئیوە بخوەن.
پیرە بزنێکیچ وەت هەی خائن نازانیت لە شون ئیمە چە خوەن، وەختێک ئیمە نەمایم نەوبەێ بەهانەێکتر ئەڕا خواردن خوەتانە!
ساورێن سیە تیمێک بزن و گیسک ئازا خستە ڕێ و شاخ خوەێان وە کوچک و کەمەر تێژ کردن و چینە دەم لانەێ ڕووی کە شەو گوشت خوەن و روژ خەفن.
ساورێن سیە قیڕان و وەت! "ئەی ڕوی ڕەقیب بەد نەفەس، هەرچەن قاترگەل مردنەس" بەڵام، " قەت نەمردنەس بزنەکان، جور زولفەقار تێژە شاخێان"
وە خوەندن ئی سرودە رویەکان ترس گردەێان و چەوێان کەفتە شان و مل ساورێن سیە و چەوگەل زاقێ ،ناچار جور هەمیشە کەفتنە فکر فێڵ و فتنە.
ماچەڕووی زەردوڵ فەن‌باز چیە لاێ نێرە ڕووی لە بن گوشێ و چەن جومڵە چپە کرد، چما وەت، دی وەخت حیلەس و باێەد لە هونەر دیالوگ کەڵک هەڵ گریم.
نێرە ڕوی وەت هەێ خاڵو ساورێن وە قوروان ڕیشت بوم، هاوار مەکە خو ئیمە ئاێەمیزاێ نیەیم دیالوگ نەزانیم، لە جێ گفتگو هەر چەقوکیشی و خوین رێژی بکەیم.
ساورێن سیەیچ وەت خاس ناسمەت، تو ناتوانیت گول من بێەیت، من ئەو گیسکە بێ ئەقڵە نیەم خەێانەت وە خەڵک خوەم بکەم.
ئەوقەرەیچە بێ مەنتق نیەم گوش لە هەتا دوژمنێک جور تونیچ نەگرم ، کوڵ و کوتا بویش چە توایت لەی خاک ئیمە جێ خوەش کردیەس؟
نێرە ڕوی وەت، خاڵو گیان ئی مڵکە چەن پشت لەیەو وەر هین باو باپیر ئیمە بیەس، ئێرە ئەگەر مڵک ئیوە بیاتا خو ناوێ چاڵقاترگەل نەوی و چاڵ بزنگەل بی.
ئیمە ئی خاکە لە خێڵ قاترگەل سەندیمەس، ئیسە هەرچەن خوا هەڵناگرێت، ئیوە جێک ئەڕا لەوەڕ و خەفتن نەێاشتوین، قەێ ناکەێ ماڵ خوەتانە بێ تارف توانین هەر لەێرە بژیەین، بەڵام سەرانەێ خوەتان بێەن ئیمەیچ ئتیاجات دێریم و خوا هەڵ ناگرێت مناڵمان ورسگ بوت.
ڕووی وەت ئیوە تەنیا هەر ڕوژیک یە بزن و یەک گیسک بێەنە ئیمە و ئەڕا خوەتان لەێرە وە ڕاهەت بژیەن ئیمە قەوڵ دەیم خودمختاری بێەیمە پیتان و دمکراسیچ خو دی هەر ئیمە لە بنەماڵەمان باو بیە و باوەڕ وە پێ دێریم.
ساورێن سیە وەت ئی قسەگەلە راس نیە و ئیمە لە شون نابودی تەمەدون قاترگەل بیمنەسە خاون ئی خاکە و ئاسار باستانی و قەورگەوری و گشت تاریخ ناوچەکە ئی قەسەێ ئیمە سابت کەێت.
نێرەرووی ناچار بی داواێ ڕاوێژ وەل ماێەرووی بکەێ، ساورێن سیە وەت ڕاوێژ بکە بەڵام ئی خانم زەردەڵخانمە تو دێریتەێ سەرت دەێتە بڕ کەێتەتە پەن هاوماڵ، هوشت بوت.
نێرەڕووی چیە لاێ زەردەڵ خانم پرسی چە بکەیم؟ وەز خەراوە ئی ساورێن سیە چما دونیا دیدەس و ڕاهەت گول ناخوەێت.
زەردەڵخانمیچ وەت داواێ شاێەت بێ تەرەف لە لێان بکە، بویش بزنیچ بێ تەرەف نیە، بایەد شاێەتێک بارین بزن نەوت و شاێەتی بێەێت ئی مڵکە هین ئیوەس.
نێرە ڕوی پرسی، ئەێ ئەگەر یەکی پەێا کردن شاێەتی دا چە بکەیم؟
ماێە روی وەت سو، زوی چیمن ئی خوارە لەلێان گریمن هەرکەس هات دەورێ دەیم و خوەیمەێ یا راوێ نەیم بچوتە ڕێوە.
نێرە ڕوویچ هات وەت، هەێ خاڵو ساورێن هویچ ناتواێت ناڕاهەت بیت، ئیمروژ تا ئێوارە وەخت دێریت مینەێ شاێت بکەیت، سو شەوەکی وەختێک خوەر گەرم کەێت واێەمان ئێرە، ئەگەر شاێەتەکەتان هات و شاێەتی دا کە ئی ناوە مڵک ئیوەس و هین ئیمە نیە، خو ئیمە خوەمان چوڵێ کەیم و چیمن.
با گشت بزانن ئیمە چەنێک دمکراتیم و هویچ وەخت چەو تەمەێک وە خاک و هەق هقوق کەس نەێاشتیمە و نەێریم!
ساورێن سیەیچ کەمێک فکر کرد و وەت باشەد قەبولمە، سو گشتان لەێرە هازر بەمن ئەگەر من شاێەت ناوردم، ئیمە چاڵ‌قاترگە چوڵ کەیم و چیمنە ڕێوە.
ڕووی ڕاوباز وەت، ئی قسەگەلە چەس، نە خاڵو ساورێن ئیمە وژدانمان قەبول ناکەێت ئیوە ئاوارە بکەیم، ئیوە توانین لەێرە بنیشین و ئیمەیچ هایمە خزمەتتان، بەڵام تەنیا خەرجەکەێ لە فکرتان نەچوت، گیسکانە بێەن و مەچن!
ساورێن سیە وەت، کاک ڕووی مردن لە زەلیلی خاسترە، یا دەرتان کەیم یا دەرمان کەین، ئەوەێ تو ویشیت مردن ڕوژانەس یانی ئیمە هەر ڕوژ جارێک مریمن، وەختێک هەر روژ یەک برا یا یەک خوەیشک من بوتە قوروانی زک نەوسن ئیوە، مردن یەکجاری شانازی دێرێت.
ڕووی وەت، خوەت زانیت سو واێەمان ئێرە شاێەتت بارە هزور، باێەت روی وە روی و هزوری شاێەتی بێەێت، بەڵام با بزانیت ئیمە گشت شاێەتێک قەبول ناکەیم، با شاێەتەکانت جێ باوەڕمان بون.
ساورێن سیە وەت سو یەک دوینیم.
شەو لە چاڵقاترگەل بنەماڵەێ بزن تا شەوەکی نەخەفتن و نگەران بین، داخم سو چە وە سەرێان تێت.
ساورێن سیەیچ، چی و ئاوایی دویرێک دیوە و خوەێ ڕەسانە گەورە گەماڵ ئاوای و داستان خوەێ ئەڕاێ وەت.
گەماڵ لە شون ناراهەتی فرەێک وەت هەێ خالو ساورێن خوەت زانیت، لە بن‌تویل بنەماڵەێ سەگ و ڕووی وەل یەکا دوژمن بینە و ڕێکمان ناتێت، ڕاسێ توایت ئیمەیچ لە نزیکی بنەماڵەێ ڕووی نگەرانیم و ترسیم روژێک کار ئیوە تەمام بکەن ، لە ورسیا ناچار بون بانە دەور ئیمە و مامر و مەلویج ئاوایەکەمان بخوەن.
ئەو وەختەسە دی ئیمەیچ خەو هەرام بیمن و ئارامشمان بڕیەت، ناچاریم ئیسە هاوکاری بکەیم ئەڕا ئەوە کە سو تویش موشکل نایم.
ئیسە تو کە هاتیەسە هاوار وە لاێ من، بویش بزانم چە توانم ئەڕات بکەم ؟
بزن وەت ئەوان سێ دەنە ڕووین و من دو گەماڵ ئازا و دو دەنە دورەگ گوش قوت گورگانی توام، با سو وەلما بان بچیمە ئی جەلەسە و شاێەت شەڕ ئی ڕوویگەلە بکەنیم.
گەماڵ وەت تو خاس خەوەر نەێریت، چەن ڕوژە پوس ڕووی قیمەت کەێت و فرە شکارچی خەرج زنەییێان ها بان کەوڵە رووی، من گەماڵ گوش‌پان ئازا و دوڕەگ گوش‌قوت گورگانی دەمە پیت، هەر سو شەوەکی کەوڵە ڕوویەکان تاویلمان دەن و ئی قاڵە بڕیمنوە.
ساورێن سیە دەس گەورە گەماڵ ماچ کرد و فرە خوەشهاڵ وەل چوار دەنە سەگ ڕووی پرویکن خاس وەرەو بایکەوان کەفتنە ڕێ.
هەڵبەت خێڵ رووی فەنبازیچ بێکار نەنیشتوین،ئەوانیچ چیوین دو چەقەڵ زەردوڵ ئەڕا پشتیوانی هاوردوین، هەر شەو زوی ڕێ خوار چاڵقاترگەل گردن و بەرنامە رشانن تا ساورێن سیە و رەفیقەکانیچێ بخوەن و زوی خوەێان بڕەسننە جەلەسەکە و گول بزنەکانتر بێەن و بونە خاون سەرماێەێ فرەێک.
ئیسە دی تازە لیسک خوەر لە دەم کەل هاتە بان و خێڵ چەقەڵ و ڕووی دین چە ئەێ داد بێ داد، قاتڵ با و باپیرێان دەم ناگەسە بانێان، سەگەکان خەریکن بو هەڵکیشن و فرەێچ نەماگەس بڕەسنە پێان، ماچە ڕووی وەت هەێ ماڵتان کاول بوت خوریایم ،" سەر دەر کەن مال وە جانم".
هەر ڕووی و چەقەڵ لە کونا دەرپەڕین ساورێن سیە وەت خوەمانیم مەچن شاێەتەکان هاوردمەس، بزانن قەبولتانە یا نە.
نێرە ڕووی وە دەم گیانوە هاتە دەنگ و وەت، قوروان دەینت وە مل خوەم باو باپیرم شاێەتەکانت ئەوقەرە جێ باوەڕن لە خەجاڵەتیا ناتوانیم چەومان بکەفێتە ناو چەوێان!
خاڵو ساورێن بکە خاتر … زامەت ئی شەخسیەتگەلە مەێە ئیمە هەق دایمە هەقدار و دی ئی ناوە هیلیمە جێ .
ساورێن وەت، باێەد بوەخشین ئیسە دی دێرە و کار لە کار تەرازیاگە و سەڵا وە دەس منیچ نەماگەس، راسیەکەێ ئی دوڕەگ و گەماڵگەلە قەوڵ کەوڵە ڕووی دانەسە خاونەکەێان و بڕێکیچ وردە هەساو دێرن وەلتانا بکەنەێ دی خوەتان زانین.
وەیجورە شەڕ خێڵ ڕووی لە چاڵقاترگەل خەفت و خێڵ بزنیچ ئارامش خوەێان هاوردنە دەس.
هەڵبەتە باێەد تا ئەبەد مەدیون ئەقڵ و هوشیاری ساورێن سیە و خێڵ گەماڵ و دوڕەگ بون، ئەگەر نە جور پەڕو دریان لە پینەێ خێلەیل.
چەپکێ گوڵ و چەپکێ چرو – بەشێک راسە و بەشێک درو
بەن لە باریکی بڕیەت زوڵم لە زخامەت- ئیوە گشت وە خەێر و خوەمیچ سلامەت
علی مهرابی سوئد 23-08-2010
--------------------------------------------
دعوت از تمام مردم اروپا ,آمریکا و کانادا برای تظاهرات از حمایت پناهجویان در عراق اربیل
دفتر دفاع از حقوق پناهندگی ، در چندین اطلاعیه ، مصاحبه رادیوئی و نامه سرگشاده به سازمان ملل ، همگان را در جریان وضعیت بحرانی زندگی پناهجویان ایرانی متحصن در کردستان عراق قرار داده است ، در طول مدت این تحصن ، سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در عراق ، کوچکترین توجهی به مطالبات برحق آنان نکرده و تا کنون با وعده
های بی اساس ، پاسخ آنان را داده است. این پناهجویان در شرایط بسیار بحرانی بسر میبرند ، به گونه ای که برای تامین مایحتاج روزمره شان، از جمله ، غذا ، آب و وسایل گرمائی در مزیقه هستند
ما بار دیگر ، تمامی سازمانها ، نهادها و شخصیتهای مدافع حقوق انسان را به اعتراض علیه وضعیت اسفبار زندگی این پناهجویان و دفاع از مطالبات انسانی آنان فرا میخوانیم
آدرسهای تماس با سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در شهر اربیل – عراق
lynchc@unhcr.org Mr.Charles Lynch
elhajj@unhcr.org Ms Darine El hajj Erbil -- Protection Officer
Mob ( +964 750 7922981 )
Landline (+964 66 2250961/2/3/4/5 - Ext: 2866)
abdullah@unhcr.org Mr. Hawre Abdollah erbil 00964 750 4455829
salihb@unhcr.org Ms.Bayan Salih erbil 00964 750 4523501
baban@unhcr.org Ms Lana Baban Amman
kashour@unhcr.org Ms.Maha Kashour
ennis@unhcr.org Carolyn Ennis
شماره تلفن تماس با پناجویان متحصن
009647705490945
دفتر دفاع از حقوق پناهندگی
سوم ژانویه 2011
| |||||||
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر